Hugo Gorgojo Basanta irá á fase internacional da Olimpíada de Xeoloxía

Hugo Gorgojo Basanta participou o 12 de febreiro con outros compañeiros do IES Perdouro na fase autonómica da Olimpíada de Xeoloxía, que se celebrou en San Sadurniño. Os resultados obtidos levárono á fase nacional, que tivo lugar en Tremp e no Geoparc Orígens (Lleida) este sábado día 6 de abril. Na Olimpíada Española de Xeoloxía houbo 98 participantes. Consistiu no exame teórico individual e nunha proba práctica realizada en equipos de catro membros. 

Ademais do anterior, a xornada incluíu visitas ao Centre d'Interpretació de Sòls dels Pirineus, ao Mirador de Claret, ao Estany de Basturs e ao xacemento de pegadas de dinosauro de Orcau. 

Hugo conseguiu pasar á fase internacional desta competición académica e viaxará a Ji'ning en China, do 7 ao 17 de agosto acompañados doutros tres estudantes das provincias da Coruña, Badaxoz e Salamanca, que conformarán o equipo español. 

Moitos parabéns, Hugo! E moita sorte para esta experiencia, que seguro que será inesquecible. 

Obradoiro de minerais con Fran Canosa

O alumnado da ESO asistiu a unha charla sobre os minerais impartida por Fran Canosa. 

Para comezar a actividade, falounos sobre as rochas e sobre as diferenzas existentes entre rochas e minerais. Mentres nos explicaba, amosounos distintas mostras para que as vísemos. A seguir, contounos as propiedades que posuían, como o brillo, que podía ser de distinto tipo: metálico, nacarado, mate… Puidemos ver moitas cousas diferentes: carbón, un fósil, unha estalactita, petróleo, un cristal de botella con forma de diamante, unha alexandrita (que cambia de cor segundo incida nela unha luz natural ou artificial), ata puidemos tocar un meteorito. 

En último lugar, pero non por iso menos importante, puidemos comprobar a propiedade bioluminiscente dalgúns minerais; na nosa opinión o máis divertido e impresionante. Para iso, coa luz apagada, ensinounos como algúns minerais se vían na escuridade. Mesmo había uns tipos concretos de minerais, dos que só existen tres tipos de entre 4000, que cambiaban de cor se se proxectaba sobre eles unha luz ultravioleta durante varios minutos. Despois volvían á súa forma orixinal cando os alumeaba unha lanterna.

Podedes ver máis imaxes AQUÍ. 

Lara Romo Leivas - 1º ESO D

Pílulas formativas do alumnado de Xeoloxía e Ciencias Ambientais de 2º de Bacharelato

O alumnado de Xeoloxía e Ciencias Ambientais de 2º de Bacharelato leva preparando nas últimas semanas breves pílulas formativas para explicarnoss de maneira doada algúns dos conceptos que estudan na aula. 

Con estes experimentos e exposicións gráficas entenderemos moito mellor a Xeoloxía e as Ciencias Ambientais. Grazas polo voso labor de divulgación.

Aquí están os últimos vídeos que prepararon para explicarnos a densidade, a presión e a illa de calor: 

Taller de minerais

O pasado xoves catro de abril tivemos o pracer de recibir o renomeado xeólogo Fran Canosa no noso centro para que nos impartira unha agradable clase. Nela explicou, a fume de carozo e de xeito ameno e exemplificado, as propiedades dos minerais. Non era a primeira vez que se realizaba unha actividade con este xeólogo, quen destaca tanto polo ensino como por ser un bo divulgador e defensor do patrimonio xeolóxico. 

O taller foi impartido no laboratorio para o alumnado de primeiro da ESO e para o de Bioloxía de segundo de Bacharelato. Cabe destacar as capacidades pedagóxicas do xeólogo, pois explicaba dun xeito tal que os pequenos comprendían perfectamente propiedades mineralóxicas que sorprenderon ata aos máis maiores, profesorado incluído. 

Fran, despois de deixar ben clara a diferenza entre rocha e mineral, explicou o hábito, a dureza, a cor da raia o brillo... e as propiedades que máis chamaron a atención: a fluorescencia e a fosforescencia. Sempre de xeito interactivo e cunha peza a disposición para exemplificar cada unha das explicacións, porque o alumnado científico do centro quere convencerse a base de probas. 

Podedes acceder ás imaxes aquí.

 Gabriela Pedre Lastra - 2º Bacharelato A

Excursión xeolóxica e participación na olimpíada de xeoloxía

O pasado mércores 8 de febreiro, un grupo de catro de alumnos/as de 4º ESO e outro de 1º de Bacharelato participamos na XIV Olimpíada de Xeoloxía, celebrada en Quiroga. Ademais, os alumnos/as de Bioloxía, Xeoloxía e Ciencias Ambientais de 1º de Bacharelato tiveron a oportunidade de acudir á viaxe, aínda que sen participar na Olimpíada. 

O alumnado e profesores acompañantes, Fernando e Sol, saímos de Burela sobre as 8:15 da mañá cara a Quiroga. Chegamos sobre as 11 ao Museo Xeolóxico de Quiroga, onde tomamos unha serie de fotografías, para despois dividir os nosos camiños. 

Os alumnos/as non participantes na Olimpíada gozaron dunha interesante e enriquecedora explicación na visita ao Centro de Interpretación da Minería Aurífera Romana (CIMAR), onde aprenderon sobre o ouro e a súa obtención. 

Por outra banda, os representantes comezamos a Olimpíada coa primeira proba: unha xincana por grupos dentro do propio museo. Nesta, a partir das distintas exposicións presentes nas salas do museo, tiñamos que ir resolvendo problemas e cuestións xeolóxicas. Tras unha hora e cuarto, entregamos as nosas respostas e finalizou a proba. Á súa vez, o resto de alumnos de 1º de Bacharelato tiveron a oportunidade de realizar a xincana sen participar na competición. 

Acto seguido, trasladámonos en autobús ao concello de Ribas de Sil para realizar un cuestionario individual con 40 preguntas tipo test. Á súa vez, o resto de alumnos de 1º de Bacharelato tiveron a oportunidade de realizar a xincana sen participar na competición. Despois xuntámonos para acudir todos, xunto aos demais participantes da Olimpíada, a xantar, comida ofrecida pola organización da olimpíada. 

Despois do xantar, os participantes visitamos o Centro de Interpretación da Minería Aurífera Romana (CIMAR), ao que o resto de alumnos xa foran pola mañá, polo que eles puideron pasear ao carón do río. 

Para rematar o día, acudimos de novo ao concello de Ribas de Sil, onde se levou a cabo a entrega de premios e diplomas. Resultou gañador do Accésit de 4º ESO o noso compañeiro Hugo Gorgojo Basanta. Moitísimos parabéns! Despois da entrega, voltamos cansos pero satisfeitos a Burela. 

Tivemos moita sorte de poder vivir esta experiencia, aprender tanto e divertirnos nun lugar tan importante como o Xeoparque Montañas do Courel. Repetiría sen dubidalo! 

 Podes acceder ás fotos AQUÍ.

Nerea Francos Cornide - 1º de Bacharelato A

Mostras de fallas e pregamentos

Desde o departamento de Bioloxía e Xeoloxía, elaboraron fallas e pregamentos. 

O alumnado de 4º ESO modelou con plastilina exemplos de diversas formacións rochosas nas que se aprecian as fracturas das fallas e as dobreces dos estratos nos pregamentos. 

Podedes ver uns traballos ben vistosos AQUÍ. 

Ruta xeolóxica por Burela

O 23 de marzo, o alumnado de 4° ESO e 1° de bacharelato fixemos un roteiro xeolóxico dirixido por Fran Canosa, un xeólogo galego. 

Ao comezo do roteiro, explicounos que, na nosa vila, hai unha Burela granítica e outra non granítica. Comezamos visitando a zona granítica. 

Fomos ata o paseo marítimo. Ao longo deste pódense apreciar diferentes tipos de rochas como o granito, a rocha propia desta zona. Déunos información sobre os seus materiais e ensinounos a distinguilos por cores na propia rocha tendo o cuarzo unha cor agrisada; o feldespato, cor branca e a mica, a súa usual cor negra. Tamén nos paramos a ver distintos modelados que teñen as rochas do paseo. Vimos que moitas delas presentaban pías e acanaladuras sendo estas modeladas pola acción da auga. As pías eran como unha especie de pozas onde se depositaba a auga e as acanaladuras, os desaugadoiros.

Ademais, pódense observar nunha zona do paseo unhas rochas cunha forma máis ou menos redonda que parece case perfecta, formadas no interior da Terra e que, posteriormente, saíron á superficie. Chámaselle Pena do Neno porque a rocha grande semella unha nai que está collendo a un neno, que é a rocha pequena que está enriba. 

Tamén nos atopamos con filóns e diques, que son corpos rochosos que cortan outras rochas nas que se encontran. Segundo a velocidade de arrefriamento dos minerais, poden ser aplitas ou pegmatitas. Preto destes corpos rochosos, atopamos unhas rochas cortadas dunha forma peculiar xa que semellaban unha tableta de chocolate ao estar cortadas en cadrados perfectos que semellaban onzas. 

Xa na Burela non granítica, atopámonos con outras estruturas xeolóxicas. Puidemos observar pregos antiformes (con forma de A) e sinformes (con forma de U); como estaban repregados sobre si mesmos, non puidemos saber cales eran sinclinais e cales eran anticlinais. É importante sinalar que os nosos pregos son un Global Geosite de España, o que quere dicir que é un dos lugares de interese xeolóxico internacional propostos como candidatos a representar o patrimonio xeolóxico. 

Por último, visitamos a praia do Perdouro e nela puidemos observar numerosos cantos rodados, que son fragmentos de rocha puídos e soltos, susceptibles de ser transportados por medios naturais, como as correntes de auga, os corrementos de terra etc. 

Tamén puidemos ver os arcos, que foron resultado das ondas que erosionaron selectivamente a rocha, gastando a maior velocidade a rocha fracturada máis branda e máis elevada. 

Foi unha ruta moi positiva, xa que nos serviu para coñecer máis sobre a xeoloxía presente na nosa vila, que descoñecíamos a pesar de vela case a diario. 

Podes acceder ao álbum das preciosas imaxes desta ruta AQUÍ. 

Dámari Carballo Dorado - 1º Bacharelato A

Olimpíada xeolóxica telemática

O 24 de febreiro as tres alumnas de Xeoloxía de 2ºBach, xunto a 5 alumnos/as de 4ºESO, participamos na fase territorial da Olimpíada xeolóxica. Polas circunstancias que estamos a vivir, non puido ser presencial, polo que nos xuntamos os 8 alumnos na biblioteca do centro sobre as dez e media da mañá para facer unha pequena presentación online. Despois diso, realizamos unha xincana entre os dous grupos, un conformado polos nen@s de 4º e outro polas de 2º.  Esta actividade durou unha hora e media e consistiu en completar unhas 12 probas a través da aula virtual do CPI Cruz do Sar. Despois disto, tivemos un pequeno descanso no que aproveitamos para comer algo e relaxarnos. Logo, volvimos á biblioteca para realizar unha proba tipo test individual que durou aproximadamente unha hora. Esa mesma tarde xa sabiamos os resultados da Olimpíada e, aínda que non gañamos ningún premio, foi unha moi boa experiencia.

Accede á reportaxe fotográfica aquí.

Salma Yáñez Rego, 2º de Bac

As paisaxes xeolóxicas da Mariña lucense

As alumnas e os alumnos de Xeoloxía de 2 de Bacharelato realizaron un traballo titulado "As paisaxes xeolóxicas da Mariña lucense", co obxectivo de coñecer e divulgar as paisaxes naturais xeolóxicas tan valiosas que existen neste lugar da xeografía galega. Para iso, dividimos o proxecto en tres grupos, de firma que un deles ocupouse da Mariña occidental, outro da Mariña central e, o restante, da Mariña oriental. Cada alumno/a escolleu dúas paisaxes da zona obxecto de estudo e estes son os paneis informativos que fixeron. Esperamos que vos gusten!

Accede por aquí ás fotografía do mural.

Olimpíadas territoriais de Xeoloxía - Sede de Lugo.

Alba Geada mellor clasificada para a olimpíada estatal que se celebrará en Cuenca o próximo 28 de marzo. 

Hoxe desenvolveuse en Viveiro a fase territorial da Olimpíada xeolóxica da sede de Lugo onde participaron un total de 60 alumnos de 4° ESO e 2° de bach que fixeron probas prácticas e teóricas.

Alba Geada Bernal, alumna de 4°ESO, clasificouse xunto a Claudia Casal do IES Vilar Ponte de Viveiro para formar parte do equipo galego na XI Olimpíada Estatal de Xeoloxía que se celebrará o 28 de marzo en Cuenca.

Moitos parabéns para a nosa campiona de xeoloxía!! Alba Geada Bernal!!

Accede á reportaxe fotográfica aquí.

Nota de prensa na Voz de Galicia

Ruta xeolóxica por Burela

Os pasados 11 e 12 de novembro, os alumnos de 4° ESO realizamos unha ruta por Burela na que aprendemos moitas cousas sobre a natureza xeolóxica da nosa vila, pero cun tempo adverso.

Saímos do IES Perdouro ás 8:30h e chegamos á antiga praia do Castrelo, onde nos ensinaron unha táboa cronoestratigráfica para ensinarnos as distintas etapas de formación e evolución do noso planeta. Fran Canosa, o noso guía explicounos tamén como subducían as placas. Tamén nos demostrou que as rochas van cambiando (cada vez son máis modernas) e vimos un mapa xeolóxico de Galicia, no que puidemos comprobar que, xusto naquel punto, Burela estaba dividida en dúas cores ou materiais.

A continuación, andamos un pouco ata ver uns pregos nunha cuarcita que recibira calor e sufrira presións que finalmente a deformaron. O guía falounos de anticlinais e sinclinais, de diferentes tipoloxías de rochas e do seu proceso de formación. Díxonos que Burela era un geosite a nivel científico (un espazo de interese xeológico a nivel internacional). Continuamos andando ata a praia na que se atopa a Igrexa do Coedo e vimos anticlinais, charnelas, flancos (onde se atopaban os materiais modernos e antigos) dos ripples (coas súas liñas paralelas e, no medio, cortantes).

Despois, fíxonos unha demostración co seixo e a cuarcita e a continuación tocaría ir andando ata a praia da Marosa, parando en diversos lugares como o Cabo Burela, onde nos ensinou a diferenciar os materiais do granito polas súas cores (seixo, feldespato e mica). A pesar da choiva, seguimos camiñando e, cando por fin chegamos á praia de Ril, observamos a evolución dun macizo granítico. Quedamos todos abraiados cando nos contou que algúns minerais se empregan na tecnoloxía.

Na última parada do día, xa na praia da Marosa, observamos o desprazamento das rochas, comparando este proceso cunha tableta de chocolate.

Na miña opinión, foi interesante aprender cousas sobre as rochas da miña vila, pero todos quedamos cansadísimos e empapados! 

Ver a reportaxe fotográfica aqui.

Paula Enríquez Barcia - 4°ESO A

Ruta xeolóxica por Burela

O mércores 25 de marzo os alumnos e alumnas de 4º ESO fomos de ruta xeolóxica pola nosa localidade, por Burela, acompañados das profesoras de Bioloxía, Alba e Charo, e un guía chamado Fran Canosa, que nos deu fantásticas explicacións en cada unha das paradas que fixemos ao longo da mañá.

A primeira ruta a pé saía dende o Instituto e chegaba ata a praia da Marosa, onde, á parte das queixas polo frío e polo vento que se prolongaron ao longo da mañá, tamén se escoitaron as explicacións que o guía ofreceu.

Burela, a pesar do seu reducido tamaño, é unha zona de gran interese xeolóxico a nivel internacional pola gran variedade de materiais que presenta (rochas metamórficas e graníticas) e polas estruturas xeolóxicas que se poden atopar; ao redor de 600 persoas cada ano visitan Burela interesadas pola xeoloxía da vila.

Despois, entre a praia da Marosa e a praia de Ril, fomos ver unhas estruturas rochosas chamadas “tableta de chocolate”, nome un tanto peculiar pero que acerta totalmente coa forma das rochas. Tamén nese lugar, vimos unha liña de cuarzo producida polo enfriamento de auga quente, algo que nos causou bastante impresión.

Xa chegando á zona da praia de Ril, encontramos os chamados “bolos”, unhas estruturas rochosas grandes que se formaron pola erosión, non no exterior senón no interior da terra por distintos procesos xeolóxicos que tiveron lugar, tales como a formación de fallas. Sobre esta estrutura, tamén observamos as chamadas “pías”, afundimentos na parte superior da rocha que se formaron pola erosión da auga.

Na seguinte parada chegamos ata Castrelo e o Perdouro, onde se alzan unha serie de rochas erosionadas con pregamentos (deformacións causadas por esforzos de compresión). Estas rochas, sorprendentemente, foron capas de fango e area que se transformaron en lousa e cuarzo a causa da presión e a temperatura. A partir de aquí o granito é inexistente ata Gran Bretaña.

A seguinte parte da ruta, que discorreu polo Cantiño, foi a que máis queixas provocou por parte do alumnado ao ter que pasar por unha zona rodeada de rochas esvaradías a causa da auga e das algas. Pero, ao final mereceu a pena: vimos os arcos, resultado da erosión do mar e o vento nas rochas, rodeados polo mar; foi unha imaxe moi fermosa.

Acceda á reportaxe fotográfica aquí.

YANISS DOS SANTOS MÉNDEZ 4º ESO

Preparando a X Olimpíada de Xeoloxía

Para a preparación da X Olimpíada de Xeoloxía celebrada o 13 de febreiro na cidade de Viveiro, tivemos que aprender a usar o compás. Era necesario levar un para as probas da olimpíada e, por ese motivo fomos o mércores 30 de xaneiro, o mércores 6  e o xoves 7 de febreiro á praia Perdouro. Na área xeolóxica da praia aprendimos a situarnos nos mapas utilizando as curvas de nivel, a  medir o buzamento (inclinación) e a orientación dos estratos co compás. Estivemos practicando, sen descanso, durante eses tres días os alumnos e alumnas de primeiro e segundo de bacharelato de Xeoloxía para conseguir un bo posto en Viveiro.

Accede aquí á reportaxe fotográfica.

 Aarón Artime

2º de Bacharelato

X Olimpíada de Xeoloxía, en Viveiro.

O pasado mércores 13 de febreiro os alumnos e alumnas de 1º e 2º de bacharelato acudimos á X Olimpíada de Xeoloxía, que tivo lugar en Viveiro.
Os equipos de Xeoloxía mais as profesoras acompañantes, saímos de Burela ás 11:00 da mañá cara a Viveiro. Ao chegar alí, tomamos unha serie de fotografías co resto de participantes da proba procedentes do IES Ortigueira, o IES María Sarmiento e o IES Vilar Ponte.
A proba práctica comezou sobre as 12:00 da mañá despois dunha serie de explicacións que deron os organizadores do evento. Nesta primeira proba, tivemos que facer unha xincana en equipo pola zona costeira de Covas. Cada equipo, integrado como máximo por catro persoas, tiña que ir resolvendo e respondendo a unha serie de preguntas  en cada posto seguindo un percorrido. Toda a información viña nunhas carpetas que nos deu o comité organizativo ao principio. Ao remate da proba, cada equipo entregou a súa carpeta coas preguntas e marchamos xantar, xa que eran as 13:45 e ás 15:00 teriamos que estar no centro de Viveiro para a realización da proba teórica tipo test. Ao seu remate, todos os alumnos e alumnas de Burela saíron totalmente contentos do exame, xa que acertaran a maioría das cuestións.
Despois dun descanso, comezamos o roteiro organizado pola cidade de Viveiro onde nos ensinaron as partes máis destacadas e dignas de coñecer.
Para rematar o día, acudimos ao teatro de Viveiro onde se produciu a entrega de premios e diplomas. Aínda que o Perdouro se esforzou para conseguir o primeiro premio, que era o pase ao Campionato Nacional de Xeoloxía que terá lugar en Cáceres, os gañadores foron os institutos de Viveiro.
A pesar disto, marchámonos moi contentas e contentos pola nova experiencia e a cantidade de coñecementos que recollemos.

Accede á reportaxe fotográfica aquí.

Elena Enríquez Peralta

2º Bacharelato

Descubrindo a xeoloxía da praia das Catedrais

O pasado martes 20 de marzo, os alumnos e alumnas de Bioloxía e Xeoloxía de 1º de Bacharelato fixemos unha ruta xeolóxica pola zona da praia das Catedrais, saíndo da praia dos Castros, pasando pola das Illas e rematando na devandita praia das Catedrais.

A pesar do vento e da choiva, a guía (Luna Adrados) conseguiu explicar as curiosas formas das rochas nesa área (arcos, “ollos”, furnas...) e o proceso polo que o continente ascende, dando lugar aos característicos acantilados da zona. Tamén sinalou as diferentes plantas invasoras que pouco a pouco están a desprazar dos seus nichos ecolóxicos ás propias da zona.
Ironicamente, a das Catedrais foi a única praia á que non puidemos baixar pola ausencia case total de area debida á forza marítima, incrementada polos temporais; pero isto fixo que nos déramos conta da beleza das outras praias que, a pesar de ser menos coñecidas, non teñen nada que envexar á famosa Praia das Catedrais.
Luna Adrados invitounos tamén a participar nas actividades gratuitas do Geolodía que o 13 de Maio tiveron lugar no Parque Nacional Picos de Europa, aproveitando o centenario deste parque. Este evento tivo lugar simultaneamente en diferentes lugares de España e Galicia os días 12 e 13 de Maio co fin de divulgar a Xeoloxía. As diferentes actividades e os lugares pódelos atopar na páxina da Sociedad Geológica.

Ver aquí o amplísimo albúm de fotos 

Recensión elaborada por Antón Mazaira, 1º Bach.

Roteiro xeolóxico por Burela

O alumnado de 2º de BAC e de 4º da ESO de Bioloxía participou esta mañá nunha xeoruta polo litoral burelés, desde A Marosa ata O Perdouro guiados polo xeológo Francisco Canosa e patrocinado polo Concello de Burela.  

Fran foi o responsable de guiar ao grupo por esta zona de grande valor xeolóxico, aportando todas as explicacións oportunas para que o alumnado comprendese cómo se formaron esas estruturas tan fermosas. Ademais repartíronse unhas unidades didácticas sobre a xeoloxía de Burela de grande axuda para favorecer a aprendizaxe.

Accede a reportaxe fotográfica aquí.

Alumnas de 1º de Bach na Cova do Rei Cintolo de Mondoñedo

Expedición á cavidade cárstica máis importante de Galicia: a Cova do Rei Cintolo de Mondoñedo

Un grupo de alumnas de 1º de Bacharelato do IES Perdouro de Burela acompañadas por Lucía Martínez, a súa profesora de Bioloxía, desprázouse ata Mondoñedo o martes 16 de maio co propósito de ampliar o seu coñecemento en materia de Xeoloxía na Cova do Rei Cintolo, o maoir complexo cárstico de Galicia, con máis de 6.500 metros de galerías. Alí realizaron un percorrido en forma de U sobre un tramo de uns 300 metros. Son dúas galerías paralelas e unha baixada pronunciada que leva á sala de choivas.

Da man de María Luisa Barros Rodríguez, directora da Escola Galega de Espeleoloxía, as alumnas descubriron o encanto que encerra este tesouro da xeoloxía galega. A guía explicoulles o gran número de formacións cársticas que se ven dentro: estalactitas, estalagmitas, columnas, coladas, bandeiras, gours, o ollo de fechadura entre outras asi como o seu lago.

Logo de dúas horas de exploración, as rapaces quedaron encantadas coa visita que lles permitiu concienciarse do perigo que corre o deterioro do medio cárstico en Galicia e sensibilizarse pola conservación deste medio.

A cavidade é obxecto de distintas lendas como, por exemplo, a que lle da nome á cova. Esta lenda conta que o Rei Cintolo, dono e señor do Val de Brea, tiña unha fermosa filla chamada Xila, que estaba namorada dun conde. Pero un bruxo estaba celeso dese amor e sepultou o reino de Cintolo no interior da terra. Segundo a lenda, a fermosa princesa aínda espera que un cabaleiro valente a volva á vida.

Accede ás fotografías no noso albúm.

Fotos da Cova por Pepa Losada. 

Noticia de La Voz de Galicia (25/04/2017)

Reseña en Dem!ku (19/04/2017)

Ruta xeolóxica por Burela

O alumnado de 1º e 2º de Bach. participou no programa de divulgación xeolóxica "Descubrindo as rochas que pisas". O pasado venres 11 de novembro, o xeólogo, Francisco Canosa, guiou o grupo de estudantes por dúas rutas que permiten coñecer a xeoloxía da costa: a primeira que sae do porto e finaliza no Perdouro, e a outra que vai dende o porto de Burela ata a praia da Marosa. 

Recollemos do seu blogue Rutas xeolóxicas de Galicia as caraterísticas de ambas rutas.

A nivel xeolóxico falar de Burela é falar dunha das xoias da xeoloxía galega, de feito conta cun “geosite”, é dicir, un lugar de interese xeolóxico a nivel internacional. Isto débese principalmente a que na contorna de Burela atopamos unha ampla variedade de rochas (cuarcitas, granitos, pegmatitas e conglomerados) e estruturas xeolóxicas (pregues e fallas), que nalgúns casos son moi singulares e excepcionais. Para descubrir todos estes tesouros xeolóxicos propóñense dúas xeorutas, unha polas inmediacións do porto e a outra polo paseo marítimo da Marosa. Estas rutas xeolóxicas polo concello de Burela permitirán aos visitantes ver todo con ollos de xeólogo, e iso supón facer unha viaxe no tempo de moitos millóns de anos, e é que en Burela as rochas teñen moitas historias que contar. Descúbreas con nós!!!

XEORUTA BURELA - O PERDOURO

Esta xeoruta permite descubrir o conxunto de pregues mellor conservado de toda Galicia, unhas estruturas xeolóxicas de máis de 300 millóns de anos de antigüidade, así como os fermosos arcos naturais do Castrelo, que contrastan coas materiais da chamada rasa cantábrica, superficie achairada que comeza en Burela e que se estende por boa parte do Cantábrico.

Duración: 3 h. Distancia: 3 km. Dificultade: Baixa

XEORUTA BURELA - A MAROSA

Nesta xeoruta as rochas graníticas son sen dúbida algunha as protagonistas, un percorrido litoral que permitirá descubrir a orixe das formas tan caprichosas que adquiren estas rochas co paso dos anos. Do mesmo xeito observaranse as pegmatitas, unhas rochas que en ocasións son portadoras de minerais semipreciosos e que mostran un aspecto moi chamativo.

Duración: 3 h. Distancia: 6 km. Dificultade: Baixa

Recollemos a seguinte información descriptiva das rutas do xornal El Progreso

Ao comezo da ruta, o xeólogo, Francisco Canosa, explicoulles aos estudantes que o obxectivo da ruta é facer entender "a linguaxe das rochas, que teñen moitas cousas que contarnos". 

DATOS. Durante a visita vanse achegando diversos datos xeolóxicos. O primeiro dato que nos sinalan é que a idade da Terra é de 4.600 millóns de anos, e que as rochas máis antigas que podemos atopar agora están en Canadá.

Centrando os datos en Burela, Canosa explica que "a historia xeolóxica de Burela empeza fai 500 millóns de anos. E o que hoxe coñecemos por Burela, as súas orixes estarían no Polo sur". Na seguinte parte da ruta, Canosa indica que "fai 350 millóns de anos en Burela poderiamos atopar montañas que terían a altura do Himalaya". Con todo, sinala que "cando se formaron os Alpes, a zona xeolóxica onde se atopa Galicia, rexuveneceuse e quedouse coa altura que ten hoxe en día".

ROCHAS. Durante a ruta, tamén ensina a distinguir os tipos de minerais que forman as rochas. Se por exemplo, observamos unha cor avermellada, estariamos a ver granito; se a cor é máis grisáceo, sería cuarzo; se vemos rochas con trazos brancos, apreciariamos moscovitas, e se son negros, biotipas. Nesta parte da visita, tamén aprenden que a costa de Burela presenta minerais de valor económico. Trátase das pegmatitas.

Estes minerais, que se poden ter varias cores, caracterízanse polo seu gran tamaño e son moi valorados no ámbito da xoiería. Hai outros minerais, coñecidos como aplitas, que son moi numerosos na costa, pero polo seu menor tamaño teñen menos valor económico.

A última parte do percorrido, xa na Marosa, permítenos coñecer outro fenómeno xeolóxico. Trátase das fisuras producidas polo choque de fallas. Neste caso, as fisuras que se aprecian na zona, enchéronse con cuarzo, un material máis resistente á erosión, e que permite observar sobre as rochas liñas de cuarzo. Esta zona de Burela, sinala Francisco Canosa para asombro de moitos, "foi declarada en 1983 lugar de interese xeolóxico". 

 

O Perdouro. A ruta que vai de Burela ata O Perdouro permítenos coñecer tres tipos de rochas segundo a súa composición. Por unha banda falamos de rochas magmáticas, como o granito; rochas sedimentarias, producidas pola erosión de materiais e para rematar, rochas metamórficas, creadas pola fusión de diversos materiais.

Ao comezo da ruta dáselles xa unha información polo menos sorprendente, porque segundo Francisco Canosa, "a lousa e a cuarcita orixínanse por un proceso de metamorfose. Nas súas orixes a lousa foron lodos, e a cuarcita areas de praia". Seguindo o percorrido da ruta, as seguintes paradas permítenlles coñecer polo exterior das rochas a súa resistencia, porque as rochas poden ser dáctiles ou fráxiles, segundo se rompen pola calor ou polo tacto.

Centrándose nos pliegues das rochas, ensínanse novos conceptos das rochas segundo a forma que presenten estas. Así, vese que hai pliegues antiformes, que presentan a curvatura cara arriba; pliegues sinformes se a curvatura está para abaixo, e se se centran en saber a orde dos materiais que forman as rochas, para saber se son máis antigos ou novos, veriamos rochas anticlinais ou sinclinais.

Na última parte da ruta, pasando os arcos do Perdouro, vemos un novo proceso de substitución. Neste caso é o depósito de material que se produciu pola erosión dos materiais de zonas próximas, como os do Monte Castelo. Estes depósitos, cunha antigüidade dun millón de anos, producen unha estrutura xeolóxica distinta que favorece a presenza de arbustos.

Coa ruta apunto de finalizar, aprendemos a medir as rochas. Neste caso cun compás poderemos saber a desviación da rocha, e tamén é posible medir a inclinación das mesmas cun inclinómetro.

Alumnos de 1º de Bach nas Covas do Rei Cintolo de Mondoñedo

Expedición á cavidade cárstica máis importante de Galicia: as Covas do Rei Cintolo de Mondoñedo

Coincidindo co día mundial do medioambiente, un grupo de alumnos de 1º de Bacharelato do IES Perdouro de Burela acompañados por Monste Freire, a súa profesora de Bioloxía, desprázouse ata Mondoñedo co propósito de ampliar o seu coñecemento en materia de Xeoloxía na Cova do Rei Cintolo, o maoir complexo cárstico de Galicia, con máis de 6.500 metros de galerías. Alí realizaron un percorrido en forma de U sobre un tramo de uns 300 metros. Son dúas galerías paralelas e unha baixada pronunciada que leva á sala de choivas.

Da man de Abel Vigo, o arqueólogo municipal, o alumnado descubriu o encanto que encerra este tesouro da xeoloxía galega. O guía explicoulles o gran número de formacións cársticas que se ven dentro: estalactitas, estalagmitas, columnas, coladas, bandeiras, o ollo de fechadura entre outras asi como o seu lago.

Logo de dúas horas de exploración, os rapaces quedaron encantados coa visita que lles permitiu concienciarse do perigo que corre o deterioro do medio cárstico en Galicia e sensibilizarse pola conservación deste medio.

A cavidade é obxecto de distintas lendas como, por exemplo, a que lle da nome á cova. Esta lenda conta que o Rei Cintolo, dono e señor do Val de Brea, tiña unha fermosa filla chamada Xila, que estaba namorada dun conde. Pero un bruxo estaba celeso dese amor e sepultou o reino de Cintolo no interior da terra. Segundo a lenda, a fermosa princesa aínda espera que un cabaleiro valente a volva á vida.

Fotos da Cova por Pepa Losada.